Ring van Brodgar

Zaterdag 20 juni
Ongeveer 25 km. ten westen van Kirkwall ligt de Ness of Brodgar, een smalle landtong tussen Loch Harray en Loch Stennes. Ongeveer 10 jaar geleden kwamen er na geologisch onderzoek aanwijzingen dat er in de grond grote, door mensen gemaakte verstoringen waren. Er werden proefsleuven gegraven en wat opgravingen gedaan, maar pas in 2008 kwam men erachter dat er zich iets uniek bevond. Op dit moment is een tiende van de vindplaats blootgelegd, maar er is al bekend dat er onder dit grasland nog heel wat bouwwerken liggen. Het kleine deel dat al is opgegraven biedt nu al een unieke kijk in het verleden en heeft al duizenden zeldzame voorwerpen opgeleverd, waaronder steenknotsen, stenen bijlen, vuurstenen messen en meer dan 650 Neolithische versieringen. De Ness of Brodgar is een mysterieus tempelcomplex dat helaas nog niet zover is uitgegraven dat het bezocht kan worden. Maar het is tezamen met de Ring van Brodgar, de Stones of Stennes en Maes Howe vermoedelijk één groot complex, verbonden door religieuze rituelen. Maes Howe gaan we morgen bezoeken, maar de Ring van Brodgar en de Stones of Stennes staan vandaag op het programma. In de 16e eeuw voor Chr. is de Ring van Brodgar door de hier toen levende mensen gemaakt. Ze hebben ongeveer 60 Menhirs in een cirkel neergezet en er een greppel omheen gegraven. Als je deze menhirs bekijkt begrijp je niet hoe ze deze enorme stenen hier hebben gekregen, want de dichtstbijzijnde steengroeve is meer dan 10 km. weg. Niet alle stenen hebben de tand des tijds even goed doorstaan, maar de ring blijft een indrukwekkend monument uit vroegere tijden. Men vermoedt dat dit een observatorium was waar men de stand van de maan bestudeerde.
We rijden een klein stukje verder en komen bij de 4 Stones of Stennes. Men denkt dat hier vroeger nog meer stenen stonden en dat deze plek vermoedelijk diende als lijkverbrandingsplaats. Wat verderop staat Barnhouse een plek die in 1984 door archeologen werd ontdekt. Het is een groepje gebouwen bij elkaar die ca. 5000 jaar geleden zijn gebouwd en erg lijken op de huizen die in Skara Brae zijn opgegraven. Barnhouse dateert uit dezelfde tijd als de Stones of Stennes en men gaat ervanuit dat de bewoners van Barnhouse deze steencirkel gemaakt hebben.
Na ons bezoek aan de landtong rijden we naar de havenplaats Stromness, de tweede stad op Mainland. We lunchen en kijken daarna wat rond. Het is een leuk plaatsje met smalle straatjes waar de schepen uit Aberdeen, Thurso en Shetland aankomen. Na ons bezoek aan dit stadje rijden we naar de zuidkust van het eiland, waar we de overblijfselen van een rond Noors kerkje bekijken en nog een bezoekje brengen aan het saga centrum van Orkney. Het is een klein gebouwtje waar niemand aanwezig is, maar de deur is open en binnen kunnen we een film bekijken waarin op leuke wijze wordt verteld over het ontstaan van alle sagen. Ze blijken allemaal hun oorsprong te hebben in de twaalfde eeuw, toen Orkney nog onderdeel was van IJsland. Om een uur of vijf rijden we op het gemakje weer terug naar Kirkwall.