Skara Brae

Vrijdag 19 juni
Een mooi artikel in de National Geographic van augustus 2014 over Neolithische vondsten op Orkney is de reden dat we dit jaar besloten hebben om naar het Verenigd Koninkrijk af te reizen, en vandaag gaan we één van deze plekken bezoeken, en wel Skara Brae. in 1850 heeft een zeer zware storm één van Europa’s best bewaard gebleven prehistorische nederzettingen blootgelegd. Skara Brae, aan de westkust aan de Bay of Skaill is een nederzetting uit de latere steentijd. De steentijdcultuur op Orkney was verfijnder dan men lange tijd vermoedde. Iedere hut bestond uit een rechthoekig middengedeelte met halfronde uitbouwen. Ze zijn zo goed bewaard gebleven omdat ze duizenden jaren met zand bedekt waren. Zelfs de haarden en het zandstenen. meubilair zijn nog aanwezig. Alle huizen die gevonden zijn hebben dezelfde afmetingen, wat archeologen doet vermoeden dat in deze gemeenschap iedereen gelijk was. Er is een huis gevonden zonder meubilair. Waarschijnlijk was dat de plek waar gereedschap, potten en pannen e.d. gemaakt worden. Er zijn ook heel veel archeologische vondsten gedaan waardoor er een beeld gevormd kon worden van hoe de mensen in die tijd leefde. Op het eiland zijn nog veel meer vondsten gedaan, waarvan we de komende dagen nog een paar gaan bekijken. Men vermoedt dat al deze plekken met elkaar te maken hebben gehad. Waarom deze beschaving na ca. 1000 jaar is opgehouden te bestaan is niet bekend. We bezoeken eerst in het bezoekerscentrum het museum en bekijken daarna buiten het blootgelegde dorp. Te weten dat hier 5000 jaar geleden mensen in woonden maakt diepe indruk op ons.

Een klein stukje voorbij Skara Brae staat Skaill House, een buitenhuis uit de 17e eeuw. Hier woonde in 1850 William Graham Watt de 7e Laird of Breckness. Hij was het die Skara Brae ontdekte en begon met uitgraven. Het huis is nog hetzelfde ingericht als in 1950, toen het huis voor een symbolisch bedrag is overgedragen aan het Schots Historisch en er zijn veel items te bewonderen die de 12 Lairds of Breckness in de loop de tijd hebben verzameld. Het is het bekijken meer dan waard. Vooral de aardewerken serviezen zijn prachtig.
’s Middags rijden we een klein stukje verder in noordelijke richting. We stoppen bij Marwick Head, een klif die uit zee oprijst en waar veel zeevogels zitten. Voor mij is de wandeling naar boven niet te doen, maar Henk trekt zijn wandelschoenen aan en gaat naar boven. Het uitzicht is spectaculair en hij ziet zeekoeten, alken en verschillende soorten meeuwen. De papegaaiduikers die hier moeten zitten laten zich helaas niet zien. Na een uurtje rijden we nog een stukje verder naar het noorden, naar het eilandje Birsay, dat alleen met laag water lopend over het wad is te bereiken. Er zijn hier verschillende ruïnes: een romaanse kerk gewijd aan de apostel Petrus, een slot en een sauna uit ca. 1050. De Noorse Graaf Thorfinn II van Orkney heeft deze gebouwen na zijn bedevaart naar Rome op de overblijfselen van een Keltisch klooster laten bouwen. De kerk was de kathedraal van Orkney totdat het godshuis in Kirkwall in de 12e eeuw deze functie overnam. We lopen het wad over en bekijken al deze overblijfselen uit de oudheid.
Tegenover Birsay ligt op het vasteland de ruïne van Earl’s Palace, de 16e-eeuwse woning van de graven van Orkney. Ook deze bekijken we. Om een uur of zes rijden we naar de camping terug. Het was een mooie, leerzame dag!